Een vreemdeling op de wegen

Vijftig jaar na de dood van Lodewijk van Deyssel sluit Harry G.M. Prick zijn indrukwekkende reeks publicaties over de grote Tachtiger af met het tweede deel van de biografie. In dat deel worden de jaren 1890-1952 behandeld; het is vanwege de grotere tijdsspanne dus beknopter dan deel een, 'In de zekerheid van eigen heerlijkheid', maar niet al te beknopt. Van Deyssel heeft zich in de provincie teruggetrokken (achtereenvolgens Bergen op Zoom, Baarn en Haarlem), hij maakt daardoor op zichzelf al minder mee, en wordt ook als schrijver steeds minder actief. Wel is wat hij schrijft, vooral aanvankelijk, nog belangrijk genoeg: de boeken over Multatuli en over zijn eigen vader, de prozawerken 'Het Ik','De Adriaantjes', 'Het leven van Frank Rozelaar' - en natuurlijk de vele scheld- en andere, vaak zeer invloedrijke en naar moderne maatstaven omvangrijke kritieken en essays. Als niet-meer-Amsterdammer correspondeert hij natuurlijk eens temeer, en ook zijn dagboekaantekeningen zijn een niet-aflatende bron, niet alleen van informatie maar ook van citaten die het lezen van de biografie tot een buitengewoon genoegen helpen maken.