Van het centrum naar de marge

In de 20e eeuw is niet alleen de Nederlandse samenleving maar ook de christelijke godsdienst in die samenleving grondig veranderd. Gerard Dekker beschrijft die veranderingen aan de hand van de inhoud van de drie edities die van de Christelijke Encyclopedie verschenen zijn: de eerste in de jaren twintig van de vorige eeuw, de tweede in de jaren vijftig en de derde in het jaar 2005. De veranderingen betreffen het hele scala van het christelijk-godsdienstig en kerkelijk leven, zowel de wijze waarop dit zich in de samenleving presenteert en de positie die het in de samenleving inneemt, als de waarden en opvattingen die door het christendom worden voorgestaan. De veranderingen in het godsdienstig leven blijken een nauwe samenhang te vertonen met de veranderingen in de samenleving in het algemeen, waardoor van een bepaald ontwikkelingspatroon gesproken kan worden. Het resultaat van die ontwikkeling is dat het christendom in de loop van de vorige eeuw zijn centrale plaats in de Nederlandse samenleving heeft moeten opgeven en dat het in die samenleving een marginaal verschijnsel is geworden. De betekenis van de christelijke godsdienst voor het samenleven van de mensen en voor de inrichting van de samenleving is daarmee ook sterk afgenomen. Deze in dit boek uitvoerig gedocumenteerde ontwikkeling roept de vraag op naar de toekomst van de christelijke godsdienst in Nederland, een vraag die de auteur in het laatste deel van deze studie uitgebreid aan de orde stelt. Dr. G. Dekker is emeritus-hoogleraar godsdienstsociologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.