Terugtocht

Gebonden, met stofomslag en leeslint. Met de publicatie van Terugtocht (Contravida, 1995) verschijnt andermaal een roman in Nederlandse vertaling van een van de heel groten van de Latijns-Amerikaanse literatuur, de in 1917 in Paraguay geboren schrijver Augusto Roa Bastos. De verhaallijn van Terugtocht is even eenvoudig als ingenieus: een per trein vluchtende gevangene, die als enige van een groep een executie heeft overleefd en als het ware uit zijn graf is herrezen, herinnert zich gedurende de tocht, die hem naar het dorp van zijn jeugd terugvoert, zijn verleden. Dit lezen van het verleden maakt schrijven in het heden mogelijk: voordat de voortvluchtige instapt, koopt hij een schrift en potlood. De trein maakt hem tot een schrijvende lezer en zijn verleden tot een tekst. Gedurende zijn reis is de dreiging van het dictatoriale regime voortdurend voelbaar. Zo is Terugtocht ‘een Zuid-Amerikaanse tragedie' en vooral een roman over de levensloop van de schrijver zelf: authentieke auto-biografische gegevens opgenomen en verwerkt in een weefsel van verzonnen vertellingen. Augusto Roa Bastos werd in 1989 – hetzelfde jaar als waarin het dictatoriale regime van Stroessner viel – onderscheiden met de Premio Cervantes, de belangrijkste prijs voor de Spaanstalige letteren.