Splijtstof

Frits Veerman (1944-2021) is Nederlands bekendste klokkenluider. In 1975 trok hij als technisch fotograaf aan de bel toen hij merkte hoe collega Abdul Khan achter ultracentrifugegeheimen aan zat. Daarop belandde hij in een nachtmerrie. Terwijl de uitgeweken Khan zijn vaderland Pakistan aan een atoombom hielp, kreeg Veerman de Nederlandse veiligheidsdienst op zijn dak. Hij moest vooral zijn mond houden, er stonden grote belangen op het spel. Zakenbelangen. Veerman kreeg ontslag, werd hinderlijk gevolgd, afgeluisterd en ook in het buitenland liet men hem niet met rust. Maar zijn mond houden vertikte hij, daarvoor vond hij de proliferatie van kernwapens die onder de ogen van Nederland in gang was gezet te ernstig. Eenmaal in de internationale publiciteit streed hij zijn verdere leven voor genoegdoening. Mei 2020 oordeelde het Huis voor Klokkenluiders dat Veerman door zijn werkgever inderdaad was benadeeld. Maar excuses, ook van de overheid, en een compensatie voor meer dan veertig jaar geleden schade heeft Frits Veerman niet meer mogen meemaken. Splijtstof is een verhaal vol drama, spionage en onverzettelijkheid in een – mede dankzij Nederland – onveiliger wereld. Dirk van Delft (1951) was chef van de wetenschapsredactie van NRC Handelsblad en directeur van Rijksmuseum Boerhaave. Met zijn biografie/proefschrift over Heike Kamerlingh Onnes won hij in 2005 de NWO Eurekaprijs voor wetenschapscommunicatie. In 2019 verscheen zijn, samen met Frits Berends geschreven, monumentale biografie van Lorentz.