Rotterdam, geblaakte stad

Op 5 mei herdenkt Nederland Je Bevrijding van het Duitse juk. Aan die Bevrijding ging een Bezetting vooraf die vijf jaar duurde. Hoe snel de tijd achteraf gezien ook lijkt te gaan, de Bezetting scheen voor de' Nederlanders een eeuwigheid te duren. Voor de Rotterdammers is die periode begonnen met het verwoesten van hun stad en beëindigd met een Hongerwinter waaraan geen einde scheen te komen en die vele duizenden Nederlanders het leven kostte,. In het boek Hun armoe en hun grauw gezicht, eveneens door Ben Laurens geschreven, komt deze periode uitgebreid en indringend aan de orde. Dit nieuwe boek van Ben Laurens behandelt het jaar 1940 met een verwijzing naar wat de Nederlandse bevolking nog te wachten stond in de daarop volgende jaren. De sluipende discriminatie ten opzichte van onze Joodse landgenoten, die door verreweg het grootste deel van de Nederlanders in het begin niet zo werd gezien. De salamitactiek - plakje voor plakje - met zijn vele uitzonderingen die de Duitsers toepasten, deed menigeen denken dat het allemaal wel mee zou vallen met die bezetters. Tegen het eind van 1940 en zeker in het begin van 1941 drong het tot de Nederlanders door dat de Duitsers op niets ontziende wijze hun ideeën wilden doordrijven. De Februaristaking, eerste staking in de geschiedenis waarin niet-Jooden het opnamen voor hun Joodse landgenoten, werd door de Grüne Polizei en de SS met harde hand neergeslagen. Er vielen daarbij doden en gewonden. Een golf van ontzetting ging door Nederland toen de Duitsers op 13 maart 1941 drie deelnemers aan de 'Februaristaking' en vijftien leden van de verzetsgroep 'de Geuzen' op de Waalsdorpervlakte als represaille-maatregel fusilleerden. Nu pas begreep men dat het menens was. Ben Laurens beschrijft, net als in Hun armoe en hun grauw gezicht, de daagse werkelijkheid. Het verhaal gaat over mannen, vrouwen en kinderen die proberen zich staande te houden in een op hol geslagen wereld. Het centrale punt is wederom de kapperszaak van zijn vader van waaruit de belevenissen van gewone mensen aan de orde komen. Mensen die proberen ondanks alles, een zo geregeld mogelijk leven te leiden maar die langzamerhand al hun zekerheden als los zand tussen hun vingers door zien wegglijden. Het is een boek dat de zelf beleefde werkelijkheid beschrijft. Een boek waarom, net als bij Hun armoe en hun grauw gezicht, vele duizenden mensen zichzelf kunnen herkennen.