Oranjemarechaussee

In al hetgeen tot dusver over het Wapen der Koninklijke Marechaussee is gepubliceerd wordt nauwelijks aandacht geschonken aan de periode van de Duitse bezetting, 1940-45. Weliswaar wordt vol licht geworpen op de marechaussees die wisten uit te wijken om elders de strijd tegen de nazi's aan te binden, maar over hun in het geknechte Nederland achtergebleven collega's is een waas blijven hangen. Daaruit zou mogelijk af te leiden zijn, dat deze laatste categorie zich door de Duitsers als een willoos instrument heeft laten gebruiken, dat deze marechaussees allemaal 'fout' waren. Het tegendeel is echter het geval. Ook al verdween de toevoeging 'Koninklijke', werd hun de militaire status ontnomen en vond samensmelting plaats met de Rijks- en Gemeenteveldwacht, bij het overgrote deel van de marechaussees bleef onder het donkerblauwe uniform @ waarop de bezetter een smet leek te hebben geworpen - het hart op de goede plaats kloppen. Naarmate de Duitse druk op de Nederlandse samenleving toenam, groeide onder de marechaussees de moed om verzet te plegen. Die moed kon betekenen: onderduiken, maar in andere gevallen: op post blijven ... 'Zonder vrees en zonder blaam' kwamen zij, vaak met levensgevaar, hun trouw aan koningin en vaderland na. Tegen alle verdrukking in voelden zij zich 'Oranjemarechaussee' - een scheldnaam, door de NSB gegeven, werd voor hen een erenaam. Gerrit 'Cas' van Kasbergen, de hoofdfiguur in dit boek, was zo'n Oranjemarechaussee. Met zijn uniform als dekmantel zette hij zich in voor de goede zaak en werd een van de eerste illegale werkers van de bekende 'TROUW'-groep. Zijn lotgevallen, die zich afspeelden tegen de achtergrond van tal van plaatsen in ons land (zoals Apeldoorn, Den Helder, Amsterdam, Zeist, de Haarlemmermeer, het Gooi en de Brabantse grensstreek), zijn kenmerkend voor het Nederlandse ondergrondse verzet in het algemeen en dat van de Marechaussee in het bijzonder. Daarmee stijgt het belang van deze uitgave ver uit boven alleen maar het persoonlijke. Een bijzonderheid is bovendien de "Lijst van gevallenen van het Wapen der Koninklijke Marechaussee', die in haar geheel werd opgenomen.