Op de drempel van Europa

Met de toetreding van de Tsjechische Republiek tot de Europese unie op I mei 2004 is een nieuw hoofdstuk geopend in de bewogen relatie van de Tsjechen met Europa. Hoewel de Tsjechen politiek gezien steeds opnieuw klem zijn geraakt tussen Westen Oost-Europa zijn gezichtsbepalende Tsjechische politici en intellectuelen een belangrijke rol gaan vervullen in het (West-)Europese publieke debat. Naast de presidenten V av Havel en Tom 353; G. Masaryk genieten vooral schrijvers zoals Milan Kundera en filosofen zoals de geestelijk vader van de oppositiebeweging Charta’77 Jan Patočka veel aanzien. De Tsjechen toonden zich uitermate Europees in het debat, maar achter hun nadruk op de positie in het ‘midden’ of in het ‘hart’ van Europa en als ‘brug tussen Oost en West’ ging vaak het gevoel schuil anders of soms zelfs ‘Euro-peser’ dan Europa te zijn. Op de drempel van Europa is een cultuurgeschiedenis van de idee Europa en de Europese integratie in de twintigste eeuw vanuit het gezichtspunt van het centrum van Europa. Centraal staat hoe de Tsjechen hun positie in Europa en ten aanzien van de Europese integratie zagen en hoe ze zich positioneerden tegenover West-Europa, de Duitsers (binnen en buiten Tsjechoslowakije) en Rusland. Zo passeren niet alleen de houding ten aanzien van de invloedrijke Paneuropa Union tussen de twee wereldoorlogen en de naoorlogse West-Europese integratie de revue, maar ook Europese cultuurdebatten over de Untergang des Abendlandes (Oswald Spengler), over het socialisme en communisme (Andr ide) of over de ‘tragedie van Midden-Europa’ in de jaren tachtig van de twintigste eeuw (Milan Kundera). Op de drempel van Europa brengt visies hierop vanuit politieke, culturele en historische hoek samen. Een verkenning op het gebied van de Midden-Europese, in het bijzonder Tsjechische geschiedenis, van belang voor zowel degenen die zich nader willen verdiepen in de ontwikkeling van de Europese integratie, als voor hen die ge eresseerd zijn in de Tsjechische cultuur en literatuur. Carlos Reijnen (1975) studeerde aan de Universiteit Maastricht en aan de Karelsuniversiteit te Praag. Hij specialiseerde zich in de geschiedenis van de Europese integratie en in de (cultuur-)geschiedenis van Midden-Europa. Hij was als onderzoeker en als docent verbonden aan de Universiteit Leiden en is op dit moment werkzaam aan de Faculteit der Cultuurwetenschappen van de Universiteit Maastricht.