Leerhuis van de hoop

De joodse geschiedenis bestaat voor een zeer groot deel uit een lange reeks vervolgingen, verdrijvingen en nederlagen die uiteindelijk steeds weer uitmondden in de moed een nieuw begin te maken en die leidden tot de kunst van het overleven dat alle moedeloosheid weerspreekt. Het christendom, aan joodse moederschoot ontsproten, ontstond uit het mislukken van Jezus van Nazaret - het bloedige fiasco op Golgota dat het kruis als galg heeft verheven tot het geloofssymbool van een miljard mensen. In beide godsdiensten gaat het dus ten diepste om uitgesproken mislukkingen die tot mijlpalen in de geschiedenis van de menselijke hoop zijn geworden. Wat zou het jodendom dan anders kunnen zijn dan het vermogen van de 'heilige rest’ om in het leed een zin te ontdekken die boven het lijden uittilt. Evenzo is het hart van de christelijke geloofsbelijdenis dat in de ondergang van de kruisiging een nieuwe opgang licht, dat het heilsbewuste lijden zelfs de dood zijn prikkel ontneemt en dat zelfs de wanhoop het rijpe geloof kan sterken en bevestigen. Talrijk en van grote betekenis zijn de puinen van overeenkomst die de beide bijbelse godsdiensten verbinden maar geen ervan reikt dieper in de voedingsbodem van de bijbel dan dit door leed beproefde kunnen-hopen ook 'tegen alle hoop’ van het verstand in. Hoe kwam het tot deze alchemie van het geloof die in staat is uit wanhoop vast vertrouwen te putten en zelfs uit de ondergang vurige vonken van nieuwe hoop te bergen? Ziedaar het bemoedigende hoofdthema van Lapides nieuwe boek Het leerhuis van de hoop.