Knipoog Van De Koningin

Als enig kind krijgt de Bulgaarse Wanja een zeer beschermde, intellectuele opvoeding. Ze kent één allesoverheersend gebod: gij zult uw ouders nooit teleurstellen. Het meisje groeit op tot een intelligente vrouw met ambities: ze is voortdurend op zoek naar een wereld volgens de idealen uit de klassieke Europese literatuur. Een wereld die in schril contrast staat met de naoorlogse Bulgaarse maatschappij waarin intellectuele prestaties niet opwegen tegen het partijlidmaatschap. Nadat haar laatste restje geloof in een stralende communistische toekomst verdwenen is, plaatst ze het beschaafde Westen op een voetstuk. Als ze haar toekomstige Nederlandse man ontmoet, met wie ze in het Westen terechtkomt, denkt ze dan ook een lot uit de loterij te hebben gewonnen. In Nederland beleeft ze echter een omgekeerde cultuurschok. Haar leven in een buitenwijk van een kleine plaats als getrouwde vrouw en moeder wordt een ontgoocheling. Tijdens het theekransje van de buurvrouwen mag het gesprek vooral nergens over gaan, maar ook de intelligentsia stelt weinig voor. Het 'doe-maar-gewoon-dan-doe-je-al-gek-genoeg' milieu lijkt even verstikkend te werken als de communistische bureaucratie in Sofia. Deze gedeeltelijk autobiografische roman biedt een onthutsend beeld van de Bulgaarse maatschappij toen het communisme het dagelijkse leven nog bepaalde. Maar de blik van de buitenstaander prikt ook hardnekkige zelfbeelden in Nederland door, zoals tolerantie, gastvrijheid en openheid, en legt het schrale geestelijke leven bloot in decennia van democratie en welvaart.