Kleine grote oorlog

Het Belgisch legerdagorder van 27 oktober 1914 vermeldt vermoedelijk niet dat Charles Arthur Helsen die dag in het militair hospitaal te Duinkerke is overleden, mort des suites de blessures reçues en service commandé. Wel een dode met een naam, familie en vrienden, een beroep; een verleden maar geen toekomst. Namens de Minister van Oorlog ontvangt de burgemeester van Noorderwijk in 1919 de personalia van Arthur met de vraag deze persoonlijk te overhandigen aan de vader Victor Helsen. Daarbij zaten ook twee schriftjes, zijn dagboek. Arthur, voor ons 'nonkel Arthur' hoewel wij hem nooit hebben gekend, heeft vanaf de dag van vertrek naar zijn regiment in Laken op donderdag 30 juli 1914 een dagboek bijgehouden. Dé oorlogsgeschiedenis vertellen de geschriften niet. Literair zijn ze onbeduidend; ze zijn geschreven in spreektaal en handelen over overlevingsbehoeften en gevoelens. Op een paar zinnen na bevatten ze geen oorlogsretoriek. Wel zijn ze een aangrijpend document over de geschiedenis van de gewone soldaat die niet geïnformeerd is, heimwee heeft naar huis, afgemat is door de slopende marsen en voortdurend de dood om zich heen heeft. De gewone soldaat op zijn weg naar Golgotha, de Kleine Man in De Grote Oorlog... De kleinkinderen van Victor Helsen zijn de laatsten die nog langs mondelinge overlevering door naaste familie iets van Arthur hebben meegekregen. Naast het dagboek is er ook de briefwisseling die een raam opent op de wereld waarin hij nog gelukkig leefde, voor hij ten onder is gegaan in een oorlog die er niet had moeten zijn. Als akte van piëteit voor hem ben ik aan de hand van het dagboek zijn weg gegaan.