Het huis van de kunstenaar

In Het huis van de kunstenaar worden dertig huizen en ateliers van schilders en beeldhouwers beschreven en toegelicht. Die huizen bevinden zich in Engeland, België, Nederland, Frankrijk, Duitsland en Denemarken en staan min of meer binnen een straal van duizend kilometer rondom Amsterdam. De kunsthistorica Ella Reitsma die al meer dan twintig jaar voor het weekblad Vrij Nederland kritieken, reportages en portretten schrijft, reisde de afgelopen vijf jaar langs 'resten van een kunstenaarsleven'. Ze werd vergezeld door de bekende fotograaf Hans van den Bogaard die werd gevraagd foto's van de interieurs te maken en het leven van toen zoals dat zich nu aan ons voordoet zo direct en ongekunsteld mogelijk vast te leggen. Zijn beelden versterken de teksten en vullen die aan. Ella Reitsma schreef haar kunsthistorische vertellingen voor een groot publiek dat zich een idee wil vormen over de ambities, verlangens en fantasieën van een beeldende kunstenaar. Soms ligt de nadruk op het werk, soms op de persoon en zijn bijzondere levensverhaal. Soms op de familie of trouwe huisgenoot die zijn of haar leven volledig richtte op het bewaken van de 'schatten' van de zo bewonderde kunstenaar. Naast de dertig uitgekozen kunstenaarshuizen - allen voor het publiek geopend - komen er nog andere huizen ter sprake. Ze kregen alleen geen eigen hoofdstuk omdat ze óf te museaal óf te veel eigentijdse reconstructies zijn geworden waaruit het leven is verdwenen. Ruim tien essays over huizen verschenen eerder in Vrij Nederland. Het geheim achter het kunstwerk intrigeert altijd. Maar dat zal nooit kunnen worden ontraadseld. Wel probeert de schrijfster door aandacht te schenken aan een leren reistas met bekers pigment, een hoopje kiezels op een trap, gedroogde zeemeerminnen in een kastje de verbeelding op gang te brengen. Met de bedoeling het inzicht in het werk van een kunstenaar te verdiepen. Een selectie uit de dertig huizen: James Ensor (Oostende) Hendrik Willem Mesdag (Den Haag) Gustave Moreau (Parijs) Franz von Stuck (München) Michael en Anna Ancher (Skagen) Frederic Leighton (Londen)