De wereld volgens prins Claus

Prins Claus stond bekend om zijn liefde voor Afrika en maakte zich veertig jaar lang sterk voor de ontwikkelingslanden. Maar hij was geen typische ontwikkelingswerker: als Duits diplomaat reed hij in 'het nieuwste model Porsche cabrio', in Afrika waterskiede hij achter zelf-geïmporteerde speedboten over de meren.
In Nederland ' waar hij in 1965 door de bevolking niet als mens, maar als Duitser werd ontvangen ' was zijn eerste functie voorzitter van de Nationale Commissie Ontwikkelings-strategie die het draagvlak voor hulp aan de derde wereld moest verbreden. Ook in zijn latere functies bleef hij een geduldig ijveraar voor een eerlijker omgang met de arme landen.
In dit boek worden Claus' denkbeelden beschreven, niet alleen over ontwikkeling, maar ook over milieu, (bio)technologie, cultuur, de vrije markt, de rol van het bedrijfsleven en tal van andere gerelateerde onderwerpen. Centraal in zijn denken stond de notie dat ontwikkeling veel meer is dan alleen economische vooruitgang. Cultuur, in de brede zin van het woord, is de motor van ontwikkeling. Daaruit volgt dat echte ontwikkeling alleen van de grond komt als de mensen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika het heft in handen nemen. En daartoe ook de kans krijgen van de rijke landen in het noorden.
Toch biedt dit boek niet alleen een overzicht van het denken van prins Claus over ontwikkeling, internationale samenwerking en mondiale verhoudingen, het brengt ook veel nieuwe feiten aan het licht: over Claus' jeugd in Tanganyika; over zijn activiteiten als Duits diplomaat in de Dominicaanse Republiek, waar hij het gewapende verzet steunde; over de eigenzinnige manier waarop hij begin jaren zeventig ' soms tegen de wil van de verantwoordelijke ministers en premiers in ' vorm gaf aan de verbreding van de steun aan de derde wereld; over zijn functioneren als adviseur én inspecteur van vele ministers voor Ontwikkelingssamenwerking en de dagelijkse gang van zaken op het ministerie van Buitenlandse Zaken; en over de manier waarop hij zijn prinselijke status gebruikte om in zijn omgang met de machtigen der aarde de belangen van het arme deel van de wereldbevolking te verdedigen.
Politicoloog en publicist Frans Bieckmann (1963) schrijft al vele jaren over internationale ontwikkelingen. Hij kreeg voor dit boek toegang tot ingewijden, mocht vertrouwelijke reisverslagen inzien, reisde naar de geboortegrond van de prins in Afrika en deed onderzoek in Nederlandse archieven en de National Archives in Washington.

Recensie(s)
NBD|Biblion recensie
Wat voor ideeen had prins Claus (1926-2002) over ontwikkelingssamenwerking? Hoe ontwikkelden die ideeen zich? Wat was zijn invloed op het beleid en hoe werd er over hem gedacht? Op die vragen geeft journalist Bieckmann een genuanceerd antwoord in deze doorwrochte studie, waarvoor hij niet eerder openbaar gemaakte documenten kon gebruiken, zoals rapporten die Claus schreef of een lezing die hij niet mocht uitspreken - vermoedelijk omdat hij te kritisch was! Het is geen biografie, maar waar nodig worden wel zaken uit Claus' leven vermeld, te beginnen met zijn werk op Duitse ambassades in de Dominicaanse Republiek en Ivoorkust. Uiteraard wordt ingegaan op zijn werk als voorzitter van de NCO en zijn adviseurschappen voor de ministers van Ontwikkelingssamenwerking. Claus komt naar voren als een tegendraadse, kritische, voortdurend vragenstellende diplomaat, die tegen betutteling was, bleef hameren op het belang van cultuur en vrouwen in de ontwikkelingslanden en ook steeds pessimistischer werd - zeker nadat hij in 1995 Tanzania had bezocht, het land waar hij in zijn jeugd gewoond had. Een erg goed en genuanceerd boek, eindelijk weer eens een goede studie over een lid van het Nederlandse koningshuis. Met alfabetisch register.