De vele gezichten van huiselijk geweld

Geweld op straat staat voor velen gelijk aan zinloos geweld; iedereen kan ‘zomaar’ slachtoffer worden. Inmiddels is duidelijk dat huiselijk geweld met veel meer recht aanspraak kan maken op het predikaat ‘zinloos geweld’. Balthazar Beke en Marieke Bottenberg deden op verzoek van de gemeente Rotterdam onderzoek naar de aard, omvang en achtergronden van huiselijk geweld.
Een op de vijf aangiften van geweld valt onder de noemer ‘huiselijk geweld’. Op jaarbasis wordt een regio als Rotterdam-Rijnmond geconfronteerd met circa vierduizend geweldsincidenten in de huiselijke sfeer. Dat is slechts het topje van de ijsberg. Uit landelijk onderzoek blijkt dat slechts zes procent van de slachtoffers aangifte durft te doen.

Een van de belangrijkste bevindingen is dat huiselijk geweld zich afspeelt volgens drie karakteristieke geweldsscenario’s. Deze worden bepaald aan de hand van het profiel van de dader en het slachtoffer, de aanleiding en het exacte verloop van het geweldsincident en de kenmerkende geweldspatronen. De scenario's worden met concrete voorbeelden geïllustreerd.

Het eerste scenario is extreem huiselijk geweld. Er is sprake van excessief, aanhoudend en onvoorspelbaar geweld. Een aanleiding ontbreekt. Plegers zijn meestal ‘goede bekenden’ van de politie, onder hen vinden we ook vaak daders van geweld op straat.

Het tweede scenario is cyclisch huiselijk geweld. Geweldsexplosies worden afgewisseld met periodes van ‘het weer goed maken’. Vaak is er sprake van (obsessieve) jaloezie. Als de dader al een strafblad heeft, dan betreft het meestal lichtere misdrijven.

Het derde scenario is plotseling huiselijk geweld. Hier zien we een korte, hevige geweldsexplosie die ontstaat door een combinatie van spanningen en gevoelens van machteloosheid en frustratie. Deze daders hebben zelden een strafblad.

Deze scenario’s én de verbanden die er bleken te zijn met geweld op straat leiden tot een andere aanpak van huiselijk geweld. Deze wordt uitvoerig beschreven. Voor politie, OM, reclassering, hulpverlening en gemeenten in het land biedt dit boek hiermee concrete aanknopingspunten in de strijd tegen huiselijk geweld.