De sporen van het vuur

Twee essays schreef Montaigne over de liefde. Het bekende essay 'Over de vriendschap', waarin hij de geestelijke, platonische liefde bespreekt; en het al niet minder bekende (wegens zijn scabreuze toon lange tijd voor velen beruchte) essay 'Over enige verzen van Vergilius', waarin de zinnelijke liefde aan de orde komt. Dat laatste, grote essay wordt tegenwoordig beschouwt als een van de belangrijkste en meest verrassende proeven van Montaigne. Het is niet alleen een van de geestigste teksten ooit over de liefde geschreven, maar biedt een in wezen moderne kijk op de man-vrouw relatie.Montaigne heeft deze tekst over de erotiek gecomponeerd bij het naderen van de oude dag. Hij zoekt de vraag erin te beantwoorden welke vrijheid man en vrouw elkaar moeten laten in en buiten het huwelijk. Verwonderlijk is hoe de zestiende-eeuwse filosoof bij vlagen tot een emancipatorisch aandoende gedachtenvlucht komt, met uitspraken als: 'De vrouwen hebben geen ongelijk als ze de in onze maatschappij geldende moraal verwerpen, vooral omdat de mannen de regels daarvoor hebben opgesteld buiten hen om.'Hoewel Montaigne ook in een aantal andere essays te hooi en te gras over de erotiek spreekt, is deze tekst de enige waarin hij het onderwerp centraal stelt. Daarom is hij apart opgenomen in de reeks van op thema gebundelde deeltjes waarin Hans van Pinxterens vertaling van de Essays verschijnt. De voor het deeltje gekozen titel. De sporen van vuur, is afkomstig uit een van de amoureuze versregels van Vergilius die Montaigne in dit essay citeert en becommentarieert.'In De sporen van het vuur maakt Montaigne meer dan ooit het in zijn voorwoord 'Aan de lezer' gestelde uitgangspunt waar: 'Ik wil dat men mij ziet, gewoon zoals ik ben, [...] zowel mijn gebreken als mijn natuurlijke gedaante, onverbloemd, voorzover het fatsoen mij dit toestaat.' Dankzij de soms zeer intieme passages, waarin de auteur zonder zijn eigen feilen te verbloemen op een menigmaal bijna kwajongensachtige manier spot met tabo