De prooi wordt jager

Koos Groen reconstrueert in De prooi wordt jager het leven van Ans van Dijk en haar dramatische einde. In de eerste oorlogsjaren helpt de Joodse hoedenverkoopster Ans van Dijk andere joden met het vinden van onderduikadressen. In januari 1943 moet ze zelf onderduiken. Nauwelijks een paar maanden later wordt ze verraden. De Nederlandse politie stelt haar voor de keuze: als strafgeval deportatie naar Polen of het opsporen van ondergedoken joden. Om haar leven te redden kiest ze voor het laatste. In een periode van vijftien maanden verraadt Van Dijk, soms alleen en soms met hulp van twee andere gearresteerde jodinnen Branca Simons en Rosalie Roozendaal, tientallen Joden. Van prooi worden de vrouwen jagers. Ze laten een diep spoor van ellende en dood achter zich.Voor haar opsporingswerk wordt Ans van Dijk overladen met complimenten. Al snel overstijgen haar inzet, sluwheid en inventiviteit de haar opgelegde plicht. Maar is ze ook schuldig aan het verraad van Anne Frank? Kort na de bevrijding wordt Ans van Dijk gearresteerd. Na een spraakmakend proces wordt ze ter dood veroordeeld. Haar gratieverzoek aan de koningin wordt geweigerd. Ook haar overgang naar het rooms-katholieke geloof kan haar niet redden. Ans van Dijk is de enige vrouw van wie de veroordeling ook wordt uitgevoerd. In de vroege ochtend van 14 januari 1948 staat ze voor het vuurpeloton. Ans van Dijk was lesbisch. Is het toeval dat de enige vrouw die na de bevrijding geëxecuteerd is, joods en homosexueel was, terwijl de vele tientallen Duitse en Nederlandse organisatoren van de moord op honderdduizend Nederlandse joden gespaard bleven? Journalist Koos Groen (1942) schreef een aantal boeken over De Tweede Wereldoorlog en de nasleep daarvan. Eerder publiceerde hij bij Just Publishers Fout en niet Goed, een op nieuw onderzoek gebaseerde studie over de berechting en behandeling van Nederlandse collaborateurs.