De laatste getuige

Onthullend oorlogsdagboek van Hitlers koerier en lijfwacht

‘Misch, jou hebben we natuurlijk nog nodig.’

Zo luidt in de Führerbunker op 22 april 1945 het onheilspellende bevel aan Rochus Misch, lijfwacht, koerier en telefonist van Hitler. Bijna niemand heeft de oorlogsjaren zo ongewoon en afschuwelijk dicht bij Hitler meegemaakt. Nu vertelt de ‘laatste getuige’ zijn verhaal, met de aangrijpende eerlijkheid van een man die moet bekennen dat hij wat hij deed destijds voor juist hield.

Hij was nooit lid van de NSDAP en voelde zich niet politiek betrokken, ook al was hij enthousiast over Hitlers optreden bij de Olympische Spelen van 1936.
Door een zware verwonding tijdens de Poolse veldtocht van 1939 leerde Rochus Misch de verschrikkingen van de oorlog kennen en was hij blij dat hij niet meer naar het front terug moest. In plaats daarvan belandt hij in het hart van de macht: vanaf 1940 werkt hij als lijfwacht en koerier en later ook als telefonist voor Hitler.
Het dienstvertrek van Misch op de Berlijnse Wilhelmstrasse 77 ligt op een paar passen van Hitlers woning in de Oude Rijkskanselarij; als zijn werkgever op de Obersalzberg verblijft is hij er vaak bij. Als lijfwacht ziet hij Heinrich Himmler en Albert Speer op het terras van de Berghof; op 20 juli 1944 verbindt hij telefoontjes uit Berlijn door naar het toneel van de aanslag op Hitler, de Wolfsschanze. Hij maakt ook mee hoe Eva Braun op de Berghof feestjes organiseert wanneer Hitler niet aanwezig is.
Uiteindelijk zal Rochus Misch met de laatste ‘getrouwen’ de zogeheten Führerbunker ingaan. Wanneer de ondergang nadert, blijft de ‘bunkertelefonist’ vol plichtsbesef op zijn post in de telefooncentrale – zelfs als Hitler en Eva Braun zelfmoord gepleegd hebben.
Voor Misch, die Hitler alleen als privé-persoon meemaakte – een spookachtige variant van de ‘banaliteit van het kwaad’ – , was onvoorwaardelijke trouw het hoogste gebod. Over diens fatale kant heeft hij het als hij nu over zijn leven vertelt: ‘Nee, ik verwijt de Rochus Misch van toen niet dat hij zo gedwee was. Toch – dat dit voor mij zo vanzelf sprak, dat stemt mij tot nadenken.’