Andere tijden

Dit dorp, ik weet nog hoe het was,/ de boerenkind'ren in de klas,/ een kar die ratelt op de keien... Met weemoed zingt Wim Sonneveld over zijn geboortedorp. Het beeld van het platteland, waar de tijd lijkt stil te staan, wordt door velen gekoesterd - misschien nu meer dan ooit. In tijden van onzekerheid verlangt de moderne mens immers naar wat hij verloren denkt te hebben. De dorpse idylle die klein en overzichtelijk was en de veiligheid bood van een hechte gemeenschap. Het touwtje uit de deur.

Maar traditie en kleinschaligheid hadden ook een schaduwzijde. Grote standsverschillen, trieste werkloosheid, de macht van de kerk, keihard werken en schrijnende armoede. In de jaren vijftig en zestig komt daar verandering in. Met wat hulp van de overheid doet de moderne tijd zijn intree in de Nederlandse dorpen. Boerenbedrijven gaan op de schop, het wildwestgevecht tussen douane en botersmokkelaars loopt stuk op de EU, er komen fabrieken en nieuwbouwwijken.

Soms doen de ontwikkelingen pijn, bijvoorbeeld als de inwoners van Spijkenisse weigeren Surinamers te huisvesten. Soms worden ze koppig genegeerd - nog in 1971 sterven kinderen in Staphorst aan polio, omdat ze niet zijn ingeënt. Soms gaan ze te snel: Delfzijl sloopt hele dorpen voor nieuwe huizen, die dertig jaar later allemaal leeg staan.

Maar vaak brengt de nieuwe tijd echte vooruitgang: niet langer sloven 12-jarige dienstmeisjes voor de Groningse herenboeren, in polder de Zeevang zijn de boeren dolgelukkig met hun nieuwbouw boerderijen, en de inwoners van Sint-Willibrord hebben eindelijk werk.

Tien verhalen over de hortende transformatie van het Nederlandse platteland, gebaseerd op uitzendingen van het populaire tv-programma Andere Tijden. Na bijna twintig jaar is het geschiedenisprogramma Andere Tijden niet meer weg te denken van de Nederlandse televisie.