Ambtelijke Vertellingen

'Je weet niet wat hier echt speelt, je begrijpt het niet, je zult het nooit begrijpen.' Hoe vaak horen we dit niet als reactie van politici en ambtenaren wanneer anderen pogingen doen om politieke gebeurtenissen en ambtelijke verwikkelingen te begrijpen en inzichtelijk te maken. Ambtelijk en politiek gedrag roepen vaak aversie op. Wie het over 'de politiek' heeft, laat ruim baan aan cynisme. 'De politiek' staat voor politici, en uit vele onderzoeken weten we dat zij - de mannen en vrouwen die zich op de televisie breed maken of juist in allerlei bochten wringen - vaak minder vertrouwen wekken dan zulke eerbiedwaardige politieke instituties als het parlement, de regering of hoge colleges van staat. Van hun kant moeten ambtenaren zich vanaf hun allereerste optreden in de vroege Middeleeuwen de hoon van het publiek laten welgevallen. Dit boek brengt de praktijkervaring van het openbaar bestuur dichterbij. Er wordt gekeken in de zwarte doos. Niet alleen wordt de textuur van die praktijkervaring opgetekend, ook het perspectief wordt verschoven. Ambtelijk en politiek gedrag wordt ervaren door de ogen van de bewoners van de zwarte doos. Dit is mogelijk omdat er beschikking is over een aantal verhalen van mensen die zelf werkzaam zijn binnen en in de buurt van het openbaar bestuur. In elk verhaal wordt een verteller gevolgd op zijn avontuur in het openbaar bestuur. De vertellingen vormen uniek materiaal waardoor een bijzonder en rijk beeld van het openbaar bestuur wordt geschetst. Hoewel de toon en de kleur steeds weer anders zijn, geven ze stuk voor stuk een bijzonder maar ook herkenbaar zicht op het leven in de zwarte doos. Vaak zijn de vertellers min of meer toevallig aanwezig. Hun ogen kunnen bedriegen en soms zullen ze onder invloed van de tijd meer of minder significante details vergeten zijn. Hoewel verhalen daarmee niet de meest systematische of de meest objectieve en betrouwbare informatie leveren om de praktijk van het openbaar bestuur te benaderen, leveren ze wel de meest herkenbare inzichten op. Het zijn getuigenverklaringen en via de verhalen die in dit boek zijn verteld, kunnen de situaties die erin beschreven worden ervaren worden alsof de lezer erbij is geweest en voor dezelfde lastige afwegingen en dilemma's heeft gestaan. Heel even kan de hitte van het moment beleeft worden en de impasse gevoeld worden. Waar in bestuurskundige beschouwingen doorgaans de structuren en de schema's, de grote lijnen en de generieke patronen op de voorgrond staan, richten deze verhalen juist de aandacht op de kleine beweging, op de zachte krachten, op merkwaardige wendingen en bizarre details. Kortom, de dingen die er echt toe doen, juist ook volgens degenen die er zelf bij zijn geweest.