WAT ZULLEN WIJ MIRJAM VERTELLEN

Wanneer een jood zijn Poolse buurman ontmoette, was het nooit duidelijk wiens voorouders er langer woonden. Duizend jaar lang hebben Polen en joden op hetzelfde grondgebied gewoond, naast elkaar, met elkaar en tegen elkaar in. Een bewogen geschiedenis, die doorwerkt tot op vandaag, zelfs nu er bijna geen joden in Polen meer zijn. Het Oosteuropese jodendom gold eeuwenlang als het meest vitale en creatieve deel van het jodendom in de diaspora en van de joodse cultuur. Het Poolse jodendom was daarvan het toonaangevende centrum. De Sjoa, de planmatige vernietiging van miljoenen joden door de nazi's, die grotendeels op Poolse bodem heeft plaatsgevonden, heeft deze beschaving definitief aan haar einde gebracht. Sinds het midden van de jaren tachtig wordt in Polen een debat gevoerd over de relaties tussen Polen en joden in heden en verleden en over de herwaardering van de geschiedenis van het Poolse jodendom. Een debat dat na de ineenstorting van het communistische regime in een stroomversnelling is geraakt. De in deze bundel bijeengebrachte opstellen en voordrachten vormen de bijdrage van Rafael Scharf aan dit debat, waarvan hij een van de inspirators mag worden genoemd. Met historische beschouwingen, morele overpeinzingen en persoonlijke herinneringen schetst hij de vele facetten van de geschiedenis van het Poolse jodendom in deze eeuw en de relaties tussen Polen en joden tot op vandaag.