Langs gevelstenen, sloppen en paleizen

Het Amsterdam van Bordewijk Ina C. Schermer-Vermeer ‘Wie Amsterdam wil leren kennen, moet Bordewijk gaan lezen', schrijft Hugo Brandt Corstius in zijn voorwoord bij dit boek. Amsterdam was voor de schrijver F. Bordewijk (1884-1965) een grote en voortdurende bron van inspiratie. Hij was dol op de stad waar hij geboren werd, vooral op de oudste delen, die hij meestal als geheimzinnig afschildert en waar hij fantastische verhalen omheen weeft. Zoals in zijn bekende roman Rood Paleis, waarvoor een pand op de Passeerdersgracht model heeft gestaan. Maar er is nog veel meer werk waarvoor Amsterdam het decor heeft geleverd en dit wandelboekje geeft daarvan voor het eerst een volledig beeld. Vijf wandelingen voeren langs alle geïdentificeerde plekken uit het werk en leven van Bordewijk en bieden een unieke kijk op de stad. Ook voor Bordewijk-lezers bieden deze wandelingen nog veel eyeopeners. Ina C. Schermer-Vermeer was als taalkundige verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Zij publiceerde ook over poëzie; met Wouter Voskuilen schreef zij een variantenstudie van de dichter Wilfred Smit. Waarom interesseerde Bordewijk zich voor sloppen en stegen? Arjan Peters in de Volkskrant (26 februari 2011): ''t Komt misschien door dat steriele estheticisme, dat geen lelijkheid verdraagt. ''We hebben het lelijke liever dan het mooie,'' schreef Bordewijk ooit terecht. ''Wat onder het schone wordt verstaan is wel mooi, maar gebonden aan strenge wetten. Het neigt gauw naar het stomvervelende. Het lelijke kent geen wet.''' Met deze nieuwe Bordewijk-gids in de hand wandelde Arjan Peters door het Amsterdam van de schrijver en verbaasde zich op verschillende locaties. 'Ook bekeken: Bordewijks geboorteadres, Tweede Jan Steenstraat 107. Dan begrijp je waar zijn liefde voor lelijkheid vandaan kwam. ''Het geboortehuis is er slecht aan toe,'' merkt Schermer-Vermeer op. Prima! Laat het verval zijn gang gaan.' 'Volgens Bordewijk is er op de hele wereld geen stad met zo veel stegen als Amsterdam. In het vehaal 'Keizerrijk' geeft hij een hele opsomming... Hoeveel kent u er? Bestaan ze nog? Wandel met Bordewijk door Amsterdam en ontdek.' - Maarten Moll in Het Parool