De medicus maatgevend

"Steeds vaker kiezen ziekenhuizen ervoor om artsen in the lead te plaatsen. In die rol worden zij geacht een brug te slaan naar de managementwereld en een sleutelrol te vervullen bij de beïnvloeding van hun eigen collegae. Op die manier proberen ziekenhuizen invloed uit te oefenen op de kosten en kwaliteit van het klinische werk. In de praktijk blijken de regels van de logica van de medische wereld moeilijk te verenigen met een leidinggevende taak in de groep. Wat doen deze leidinggevende dokters, wat doen zij niet? Waarin schuilt hun meerwaarde, wat bepaalt hun gezag, hun dilemma’s? Hoe wordt dit leidinggeven beïnvloed door de relatie met de wereld van de niet-medische managers? In ‘De medicus maatgevend’ wordt de relatie tussen de specifieke medische cultuur en het leiderschap van afdelingshoofden in the lead onder de loep genomen in een universitair medisch centrum in Nederland. Dit resulteert in een beschrijving van de specifieke professionele medische identiteit van de arts, de medische habitus – een zeer bepalende factor voor de gezags- en collegiale verhoudingen binnen de groep – en het socialisatieproces waarin deze identiteit tot stand komt. De medische habitus bepaalt op deze wijze sterk de (on)mogelijkheden van het leidinggevende afdelingshoofd, en daarmee zowel het repertoire waarmee deze invloed kan uitoefenen als de vragen en dilemma’s waarmee hij of zij in de praktijk geconfronteerd wordt. Dat geldt voor de eigen wereld en voor die van het management. De uitgave eindigt met aanbevelingen voor ziekenhuizen en artsen die de keuze maken voor het principe de medische professional in the lead. De medicus maatgevend1 Introductie1.1 Inleiding 1.2 Adviespraktijk 1.3 Achtergronden 1.4 Probleemstelling 1.5 Te verwachten opbrengst 1.6 Leeswijzer van dit proefschrift 2 Methoden, methodologie en het begrippenkader van Bourdieu 2.1 Inleiding 2.2 Een universitair medisch centrum 2.3 Het begrippenkader van Bourdieu 2.4 Onderzoeksontwerp; overwegingen en keuzes 2.5 Dataverzameling 2.6 Van data naar analyse 3 De medische habitus 3.1 Inleiding 3.2 De patiëntenbespreking 3.3 De visite 3.4 De operatie 3.5 De onderzoeksbespreking 3.6 Disposities 3.7 Gezagsverhoudingen 3.8 De medische habitus en de gezagsverhoudingen in de groep 4 Het functioneren van de groep 4.1 Inleiding 4.2 Relaties binnen de groep 4.3 Relaties tussen groepen 4.4 De medische habitus en het functioneren van de groep 5 Het afdelingshoofd en zijn groep 5.1 Inleiding 5.2 Gezag 5.3 Dilemma’s voor het afdelingshoofd 5.4 Repertoire van het afdelingshoofd 5.5 De medische habitus en leidinggeven 6 Het afdelingshoofd in twee werelden 6.1 Inleiding 6.2 Het afdelingshoofd in de managementwereld 6.3 Het afdelingshoofd als manager in de medische wereld 6.4 Dilemma’s van het afdelingshoofd 6.5 Balanceren tussen twee werelden 7 Conclusies en reflectie 7.1 Inleiding 7.2 Hoe beïnvloedt de medische habitus de wijze waarop het afdelingshoofd leidinggeeft? 7.3 Reflectie op het begrippenkader van Bourdieu 7.4 Reflectie op het onderzoek 7.5 Terug naar de praktijk 7.6 Verder onderzoek 7.7 Tot slot LiteratuurBijlagen "