De koning, de keizer en de tsaar

Tijdens de laatste dagen van juli 1914 bestoken de koning, de keizer en de tsaar elkaar met telegrammen. George V, Wilhelm II en Nicolaas II, beter bekend in de familie als Georgie, Willy en Nicky, waren neven van elkaar en samen regeren ze over de halve wereld.

De neven kenden elkaar van jongs af aan, ontmoetten elkaar op verjaardagen, huwelijken en begrafenissen. Later bezochten ze elkaars kroningen, regeringsjubilea, militaire manoeuvres en vlootschouwen, en werden daarbij altijd omgeven door een hele hofhouding.

Maar de aaneenschakeling van gebeurtenissen aan het begin van de twintigste eeuw zorgt ook voor verwijdering en onenigheid tussen de neven en zij proberen elkaar de schuld in de schoenen te schuiven voor de dreiging van het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Ben ik gek geworden? vraagt Nicky aan zijn vrouw Alix in Sint-Petersburg. Hij laat haar een telegram van Willy zien. Wat bedoelt Willy in hemelsnaam als hij beweert dat het nog altijd van mij afhangt of de oorlog voorkomen kan worden! Duitsland had zes uur daarvoor Rusland officieel de oorlog verklaard.

Uitgebreid gebruikmakend van niet eerder gepubliceerde documenten, vertelt Catrine Clay het bijzondere verhaal van de drie vorsten-neven, die deels hetzelfde soort leven leiden, in paleizen waar de rijkdom onvoorstelbaar is en de hoofdpersonen omgeven worden door vleierijen, gekuip en intriges. En daar doorheen speelt de vraag: in hoeverre waren de koning, de keizer en de tsaar verantwoordelijk voor het uitbreken van die oorlog en, zoals later zou blijken, ook voor het einde van de autocratische monarchie.

Catrine Clay werkte meer dan twintig jaar voor de BBC als regisseur en producer van bekroonde tv-documentaires. De koning, de keizer en de tsaar is gebaseerd op een gelijknamige documentaire van haar hand. Eerder schreef zij de boeken Master Race, over het Lebensbornprogramma in nazi-Duitsland en Princess to Queen, ter gelegenheid van de zeventigste verjaardag van koningin Elisabeth II.

Catrine Clay woont in Londen, is getrouwd en heeft drie kinderen.

Catrine Clays De koning, de keizer en de tsaar bevat alle elementen van een ware biografie De sterke familiebanden die de Europese monarchieën met elkaar verbinden werden nooit eerder zo goed geïllustreerd, net als de aaneenschakeling van gebeurtenissen waar dit trio getuige van was aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog.

Aaron Blanton

In De koning, de keizer en de tsaar stelt Catrine Clay de verantwoordelijkheid van [de drie neven] ter discussie in een boeiende beschrijving van het begin van de oorlog.

The Oxford Times

De koning, de keizer en de tsaar is het verhaal van drie opmerkelijke individuen, die elk op hun manier een rol hebben gespeeld in de wereldgeschiedenis. Voor het eerst is uitgebreid onderzoek gedaan naar hun onderlinge verhouding en de invloed die ze op elkaar uitoefenden. Want in hoeverre werden ze eigenlijk beïnvloed door anderen? En hoe bepalend was de rol van deze drie machthebbers op de geschiedenis, op het verdwijnen van de autocratische monarchie en het ontstaan van de Eerste Wereldoorlog?

Gebaseerd op koninklijke brieven en dagboeken die pas recent door koningin Elizabeth II openbaar zijn gemaakt.