Berichten uit de voormalige Sovjet-Unie 5 - Opium

¿Godsdienst is opium van het volk¿. Deze uitspraak van Marx vormde de hoeksteen van de Sovjetpolitiek ten aanzien van de godsdienst. In de nieuwe maatschappij zou de religie vanzelf verdwijnen. Maar de nieuwe maatschappij verdween eerder dan de religie. Toen eind 1991 de Sovjet-Unie ophield te bestaan ontstond een ideologisch vacuüm. Amerikaanse predikers, de Moonsekte, de Scientologykerk, Russische sekten als de Witte Broederschap of de Vissarionisten trachtten het vacuüm op te vullen. Hare Krishna¿s dansten in de hoofdstraat van Sint Petersburg, Sjamanen richtten hun totempalen op, Jehova¿s Getuigen gingen langs de deuren. Maar uiteindelijk keerde de Russisch-orthodoxe kerk in volle glorie terug in het leven van de Russen, mede geholpen door de overheid. Naast de Russische orthodoxie eisten de twee andere traditionele religies in de Russische Federatie, de islam en het boeddhisme, hun plaats weer op. Over al deze uitingen van religie gaat dit boek. Het beschrijft de geschiedenis van de godsdienst in Rusland, de repressie tijdens de Sovjetperiode, de ideologische verwarring na de val van het Sovjetrijk en de glorieuze rentree van orthodoxie, islam en boeddhisme. Opium werd weer een essentieel onderdeel in het dagelijks leven en bewustzijn van de volkeren van Rusland. Bas van der Plas (Amsterdam 1947) woont en werkt in Sint Petersburg. Hij is coördinator van INSUDOK, het informatie- en documentatiecentrum over de voormalige Sovjet-Unie. Verder organiseert hij vanuit CZARINA reis- en organisatie-bureau reizen naar Sint Petersburg, Novgorod en Moskou. In Nederland is hij regelmatig te horen op de radio als Ruslanddeskundige. In de serie Berichten uit de voormalige Sovjet-Unie verschenen eerder van hem: GEORGIË - Traditie en tragedie in de Kaukasus BRAT - Een gids door crimineel Rusland KAVKAZ - Bebloede schoonheid aan de Russische zuidgrens KATASTROFA - Milieu in Rusland 20 jaar na Tsjernobyl